Chuẩn bị
Trước hết, để cúng giao thừa trong nhà, chúng ta cần chuẩn bị mâm cúng giao thừa thật tươm tất. Vậy mâm cúng giao thừa gồm những gì ?
Theo chuyên gia phong thủy Hoàng Anh Hùng (Hà Nội), trước ngày giao thừa (ngày cuối cùng của năm) thì cần phải làm lễ trừ tịch với mục đích là đếm ngược thời gian sang năm mới. Ông Hùng cũng cho biết, trước thời khắc giao thừa, vào chiều ngày 30 Tết thông thường các gia đình sẽ làm lễ tất niên để con cháu sum họp, mời các cụ về ăn Tết.
Riêng đối với nghi lễ trong đêm giao thừa, ông Hùng hướng dẫn phải làm hai lễ, một lễ cúng giao thừa trong nhà và một lễ cúng giao thừa ngoài trời. Theo đó, lễ ngoài trời phải làm trước nhằm “nghênh tân, tiễn cựu” tức là đón quan hành khiển mới, tiễn quan hành khiển cũ.
Thông thường lễ cúng giao thừa ngoài trời sẽ có xôi gà và hoa quả, riêng lễ cúng này không cần dùng bát hương mà có thể cắm hương vào các đồ lễ cúng. “Một chi tiết đặc biệt lưu ý, đây là điều nhiều người vẫn còn mắc phải đó là riêng đối với năm Dậu (năm con gà) mọi người không dùng gà để làm lễ, thay vào đó có thể là một khổ thịt”, chuyên gia phong thủy Hùng nói.
Vậy, mâm cúng giao thừa trong nhà gồm:
- Mâm ngũ quả, hương, hoa, đèn nến, bánh kẹo, mứt tết, rượu, trầu cau.
- Mâm cỗ truyền thống cúng gia tiên tùy theo khả năng của mỗi gia chủ có thể gồm: Bánh chưng, giò/chả, thịt gà, canh măng, canh bóng, nem rán, nộm, đĩa xào, cơm trắng…
- Sau khi cung kính bày lễ lên bàn thờ gia tiên, đốt đèn nến, thắp hương, gia chủ thành kính đọc văn khấn.
Mâm cúng giao thừa trong bếp
Ngoài 2 mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời và trên bàn thờ trong nhà, một số gia đình còn chuẩn bị mâm cỗ cúng ở bếp để cung thỉnh thần Bếp phù hộ cho gia chủ no ấm trong năm mới.
Mâm cỗ này gồm các loại trái cây như: Na, táo, đu đủ chín, thanh long, sung, mướp đắng (hoặc 5 quả ớt), gạo, muối.
Theo quan niệm dân gian, qua giao thừa, muối, ớt sẽ được ném ra đường với mong muốn mọi điều đen đủi, xui xẻo sẽ được tiêu tan.
Còn đu đủ chín bổ ra ăn hết, quả sung treo chạn bát, gạo mang nấu cơm cúng mùng 1 với mong ước một năm sung túc no đủ.
Tuy nhiên, nhiều nhà nghiên cứu văn hóa dân gian cũng lưu ý rằng, việc chuẩn bị mâm cao cỗ đầy cúng Giao thừa là tốt nhưng quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm thành kính của gia chủ trước các vị quan thần và tổ tiên bởi từ xưa đến nay vẫn có câu “lễ bạc tâm thành”.
Bài khấn lễ giao thừa trong nhà
Nam mô A Di Đà Phật, ( 3 lần )
Kính lạy Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật
- Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
- Long mạch, Táo quân, chư vị Tôn Thần
- Các cụ tổ tiên nội, ngoại chư vị tiên linh
Nay phút giao thừa đã tới, năm cũ đã qua.
Giây phút đầu tiên của mùa xuân năm 2021
Chúng con là…. đồng gia khuyến đẳng.
Ngụ tại số nhà… phố ( ngách)… phường… quận…
Phút giao thừa vừa tới, nay theo văn luật, Tổng cực, nghênh tân, Giờ tý đầu xuân, đón mừng nguyên đán.
Chúng con thành tâm, sửa lễ du đăng, hương, hoa, quả phẩm vật, nghi lễ cung trần, bày lên trước án, cúng dâng Phật Thánh dâng hiến Tôn thần, tiến cúng tổ tiên, đốt nén tâm hương dâng lòng bái thỉnh.
Chúng con xin kính mời:
Ngài bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương.
Ngài bản xứ thần linh Thổ địa, Phúc đức chính thần. Các bài Ngũ vương, Ngũ thổ, long mạch tài thần, các ngài bản gia Táo quân và các chư vị Thần linh cai quản ở khu vực này.
Cúi xin: chư vị giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời các cụ Tiên linh Cao tăng Tổ khảo, Cao tăng Tổ Tỷ, Muội, nội ngoại tộc, chư vị hương linh, Cúi xin giáng về linh sàng, hâm hưởng lễ vật.
Chúng con lại mời chư vị vong linh Tiền chủ, hậu chủ, Y, thảo phụ mộc ngụ trong đất này.
Nhân tiết giao thừa. Giáo lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cầu cho toàn gia đình chúng con : Mình Niên Khang thái, trú dạ cát tường, mạnh khỏe vui tươi, lộc tài vượng tiến, gia đạo hưng long, quế hòe tươi tốt, vạn sự hanh thông.
Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo
