Những ngôi sao xa xôi là một tác phẩm hay của nữ văn sĩ Lê Minh Khuê. Bà là nhà văn nữ chuyên viết về cuộc sống chiến đấu những năm chống Mĩ. Tác giả còn là hình tượng tiêu biểu của thế hệ trẻ trong thời kỳ kháng chiến lúc bấy giờ. Truyện ngắn này được đưa vào giảng dạy trong chương trình Ngữ Văn 9. Truyện viết về nữ thanh niên xung phong Phương Định xinh đẹp nhưng gan dạ, dũng cảm. Dưới đây là bài viết phân tích nhân vật Phương Định – nhân vật chính của truyện. Mời các em cùng theo dõi.
Phương Định – Cô gái đậm chất người Hà Nội
Những ngôi sao xa xôi là một tác phẩm đầu tay. Nhưng với tài năng của mình, Lê Minh Khuê đã đem đến nhiều ấn tượng sâu sắc. Trong đó, Phương Định chính là cô gái được nhà văn gửi gắm nhiều suy nghĩ. Nhân vật này tiêu biểu cho thế hệ trẻ trên hành trình chống Mỹ xâm lăng. Là một cô gái có nhiệm vụ cùng đồng đội san lấp những hố bom trên tuyến đường Trường Sơn. Tuy ngày đêm phải đối mặt với đất bụi, khói bom nhưng cô vẫn được nét trẻ trung, xinh đẹp.
Phương Định là cô gái mới lớn nên rất nhạy cảm và luôn quan tâm đến hình thức của mình. Cô còn tự đánh giá: “Tôi là cô gái Hà Nội”. Cô có hai bím tóc dày, tương đối mềm. Lại có một cái cổ cao kiêu hãnh như một đài hoa loa kèn. Và ánh mắt cô được các lái xe bảo: “Cô gái có cái nhìn xa xăm”. Nhưng một điều đặc biệt ở cô chính là vẻ đẹp tâm hồn, trong sáng và rất giàu tình thương.
Phân tích nhân vật Phương Định – người con gái gan dạ, kiên cường
Tác phẩm ra đời trong những năm 1970, trong hoàn cảnh ác liệt của chiến tranh. Nho, Thao, Phương Định là ba nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Phương Định đặc biệt để lại nhiều ấn tượng hơn cả. Bởi lẽ, cô là nhân vật xưng tôi, từ điểm nhìn của mình mà tâm tình. Hàng ngày cô cùng những người bạn sống và chiến đấu giữa một vùng trọng điểm Trường Sơn. Cô phải chạy trên các cao điểm đánh phá của máy bay địch. Đó là công việc mạo hiểm và cái chết luôn gần kề nên vô cùng áp lực và căng thẳng. Nên mỗi lần phá những quả bom chưa nổ đòi hỏi các cô phải thật bình tĩnh và tỉ mỉ.
Nhưng dù căng thẳng, nguy hiểm nhưng với các cô đã trở thành công việc bình thường. Với Phương định, dù mỗi ngày có thể phá năm quả bom nhưng vẫn là một thử thách nguy hiểm. Đó là cuộc sống nơi mà sự sống và cái chết tranh giành nhau từng li từng tí. Tuy nhiên với Phương Định mọi khó khăn nguy hiểm cũng không làm tâm hồn mình mòn đi. Cô còn giàu tình cảm với đồng đội, vì quê hương đất nước và vô cùng lạc quan.
Biểu tượng của người con gái trong chiến tranh ngày xưa
Cô gái ấy vừa điển hình cho thế hệ cùng thời, vừa mang dấu ấn đời thường cá nhân. Phương Định xuất hiện với vẻ ngoài đầy duyên dáng. Giữa khói lửa chiến tranh, cô vẫn lạc quan và tự làm đẹp cho bản thân mình. Nhưng có lẽ, tươi đẹp nhất vẫn là tâm hồn chứ không chỉ bởi vẻ ngoài. Sự trong trẻo ấy toát ra từ lí tưởng, từ niềm tin và lòng kiên gan.
Rời xa gia đình, người con gái mảnh mai ấy không ngần ngại mà đắp đường, rà soát. Công việc nguy hiểm có thể giết chết bất cứ ai, kể cả Định. Nhưng cái chết chẳng thể hù dọa được tinh thần trách nhiệm của cô gái ấy. Ban ngày, người ta có thể dễ dàng thấy bóng dáng kiên cường ấy, cần mẫn trên nẻo đường. Mạnh mẽ là thế, nhưng Phương Định vẫn giữ được một tâm hồn đầy nữ tính, sáng trong. Bởi cô cũng là người con gái một thời học sinh hồn nhiên, vô tư bên người mẹ thân thương.
Cô từng sống trong một căn buồng nhỏ nằm trên một đường phố yên tĩnh ở Hà Nội. Ở đó cô và mẹ được sống thanh bình dù chiến tranh đang xảy ra. Những kỷ niệm ấy luôn sống lại trong tâm hồn cô giữa chiến trường tàn khốc, dữ dội. Và đó là niềm khao khát làm dịu đi phần nào trong hoàn cảnh chiến tranh, bom đạn.
=> Tham khảo thêm bài viết phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.
Cô gái Phương Định cùng đồng đội – những thanh niên sống có lý tưởng đẹp
Càng đi phân tích nhân vật Phương Định lại càng yêu mến các cô gái thanh niên xung phong. Cô còn có những ước mơ về tương lai: “Tôi thích nhiều bài hát, dân ca quan họ dịu dàng, dân ca Ý trữ tình giàu có”. Nên cô rất thích hát, cô hát mọi lúc mọi nơi để tinh thần cô và đồng đội vơi bớt căng thẳng. Và không chỉ Phương Định mà là tất cả các anh các chị những chàng trai cô gái còn rất trẻ. Tất cả họ đều từng sống rất yên bình, được chở che và có những ước mơ hoài bão.
Chính những kỷ niệm về gia đình, bạn bè, mái trường là hành trang anh chị mang vào trận chiến. Sống giữa nơi đầu tên mũi đạn nhưng các anh, các chị vẫn hoàn thành nhiệm vụ. Tuy vẫn có lúc run sợ, có lúc yếu lòng nhưng họ vẫn dũng cảm, ngoan cường chiến đấu. Đó là những con người Việt Nam đáng trân trọng nhất mọi thời đại. Những con người tuy có mối thù sâu đậm nhưng giàu lòng yêu thương vô cùng.
Truyện ngắn qua lời kể của nhân vật Phương Định ta biết được cuộc sống nơi chiến trường. Đặc biệt cho người đọc cảm thấy khâm phục và yêu mến Phương Định cùng các đồng đội của cô. Bởi tính cách đáng quý và một tâm hồn luôn vui vẻ dù nguy hiểm cận kề. Cũng từ nhờ phân tích nhân vật Phương Định cho ta cảm nhận được tâm hồn thế hệ trẻ Việt Nam lúc bấy giờ.
Hoài Thương ST
