Để phân tích cảnh ngày hè hay, hấp dẫn người đọc. Các em cần phải thuộc lòng tác phẩm. Như vậy mới có thể trích dẫn từng câu thơ/khổ thơ. Đồng thời phân tích một cách chi tiết, cụ thể nhất.
Lập dàn ý khái quát
Trước hết mời học sinh tham khảo dàn ý phân tích tác phẩm dưới đây.
Mở bài: Giới thiệu về tác phẩm, tác giả và nội dung nổi bật nhất
Thân bài:
– Phân tích từng câu thơ (6 câu đầu) nói về bức tranh mùa hè sống động, tươi đẹp.
– Những hình ảnh quen thuộc tượng trưng cho mùa hè: sen, lựu đỏ, hoa hòe…
– Màu sắc tô điểm cho bức tranh tràn đầy sức sống và trở nên đặc biệt: xanh, đỏ, vàng…
– Nêu một số trạng thái, mùi hương, âm thanh đặc trưng của sự vật. Ví dụ như: đùn đùn, phun, tiễn, lao xao…
“Hòa lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương
Lao xao chợ cá làng ngư phủ”
-Phân tích 2 câu thơ cuối:
“Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng
Dân giàu đủ khắp đòi phương”.
– Tác giả mong ước đất nước được thái bình, nhân dân ấm no. Đồng thời ngụ ý trách móc bọn tham quan, ức hiếp dân.
– Nêu nghệ thuật nổi bật tác giả sử dụng trong bài thơ: từ láy, điệp từ…
– Mặc dù đã lui về ở ẩn. Tuy nhiên nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn luôn đau đáu suy nghĩ về vận mệnh của dân tộc.
Văn mẫu phân tích cảnh ngày hè hay, thú vị
Nguyễn Trãi là một người đa tài của thế kỷ XV. Ông được biết đến như một nhà ngoại giao, một nhà quân sự tài ba và là nhà văn hóa xuất sắc. Ở lĩnh vực văn, thơ ông đã để lại nhiều tác phẩm có tên tuổi và được người đời tán thưởng. Tiêu biểu có Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Quốc âm thi tập,… Tác giả đã thông qua các tác phẩm để nói lên tấm lòng của mình với nhân dân, với tình yêu đất nước. Phân tích bài thơ “Cảnh ngày hè” chúng ta sẽ thấy rõ điều đó.
“Cảnh ngày hè” là bài thơ trích từ tập thơ nôm “Quốc âm thi tập”. Tác phẩm được viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật. Để câu thơ trở nên uyển chuyển và phù hợp hơn Nguyễn Trãi đã có chút ít thay đổi. Nên bố cục của bài thơ không có đầy đủ bốn phần: đề, thực, luận, kết. Đó là sự sáng tạo thường gặp trong thơ văn của Nguyễn Trãi.
Bức tranh thiên nhiên cảnh ngày hè
“Rồi hóng mát thuở ngày trường
Hòe lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”
Ngay câu thơ đầu tiên, ta cảm thấy có sự an nhàn, êm đềm và thanh thoát. Ta có thể mường tượng được hình ảnh của Nguyễn Trãi đang ngồi dưới bóng cây hóng mát. Ông đã trở về với cuộc sống đơn sơ, giản dị khi việc quân, việc nước đã xong xuôi. Người về với thiên nhiên để vơi bớt tâm sự, gánh nặng trên đôi vai. Ông vui thú, say mê với vẻ đẹp cảnh ngày hè. Cây hòe, cây lựu hay ao sen giúp tâm hồn nhà thơ bừng sức sống. Qua con mắt của một thi sĩ đa cảm, cảnh vật nơi đây như một bức tranh trong truyện cổ tích.
“Lao xao chợ cá làng Ngư phủ
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”
Đây là hai câu thơ góp phần vào bức tranh thiên nhiên ngày hè trở nên sôi động, náo nhiệt. Tiếng “lao xao” thể hiện sự nhộn nhịp ở một khu chợ chiều đang diễn ra hàng ngày. Và tiếng ve “dắng dỏi” như nhắc nhở về mùa hạ đầy rạo rực. Tác giả đã khéo léo đảo cấu trúc đưa từ láy âm thanh lên đầu câu. Nhờ vậy, hai câu thơ đã làm tăng thêm vẻ náo nhiệt, vui tươi hứng khởi. Mặc dù đoạn thơ miêu tả cảnh chiều tà nhưng vẫn đầy sức sống. Đó cũng là một cách thể hiện tam quan của Nguyễn Trãi về cuộc đời chính mình. Ông luôn nhìn đời bằng đôi mắt hứng khởi, thiết tha bằng tình yêu thiên nhiên, đất nước tha thiết.
Một bức tranh ngày hè không chỉ đẹp mà còn có chiều sâu
“Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng
Dân giàu đủ khắp đòi phương”
Hai câu thơ cuối của đoạn trích nói lên sự mãn nguyện, hài lòng của tác giả với đất nước. Đây là niềm hạnh phúc khi thấy cuộc sống của nhân dân đã trở nên sung túc đủ đầy. Tất cả đã làm nổi bật lên vẻ đẹp tâm hồn cao quý của Nguyễn Trãi dù đã thất thế sa cơ. Ông luôn một lòng hướng về nhân dân với cuộc sống bình thường dân dã. Qua đây một lần nữa chúng ta thấy được tinh thần thương dân ái quốc của ông.
Bài thơ đã khắc họa rõ nét vẻ đẹp tâm hồn của tác giả Nguyễn Trãi. Ông vẽ lên một bức tranh thiên nhiên có màu sắc, có hương thơm và có cả những thanh âm quen thuộc. Một bức tranh đời thường rực rỡ, náo nhiệt và căng tràn sức sống. Phân tích bài thơ “Cảnh ngày hè” còn cho thấy tác giả là một người luôn một lòng vì nhân dân đất nước.
Phân tích cảnh ngày hè là bài thơ hay, ý nghĩa được nhiều học sinh yêu thích. Các em có thể tham khảo một số bài viết mẫu dưới đây. Nó sẽ cung cấp thêm vốn tự vựng phong phú. Từ đó viết bài đạt kết quả cao nhất.
Tải tài liệu miễn phí tại đây
Tài liệu tiếp tục được cập nhật
Sưu tầm: Hoài Thương
